راه سلوک

برای هر کار خیری یک اثر حسنی و هر گناهی دارای یک اثر تلخ است

حجاب دو قسم است: یک قسم حجاب مشهور و یک قسم حجاب مستور. گناه، حجاب بین انسان و کمال است، منتها حجاب مستور ولی تقوا رابطه‌ای است بین انسان و کمال، منتها رابط مستور؛ اگر او حجاب مستور است این هم نور مستور است. همه نورها با چشم دیده نمی‌شوند بلکه برخی از نورها با روح دل و فطرت دیده می‌شوند. در دعای کمیل که در شب جمعه می‌خوانید و بخش‌های وسیعی از سنخ دعای کمیل را مرحوم کلینی در جلد دوم کافی ذکر کرد که برای هر کار خیری یک اثر حُسنی هست و برای هر گناهی یک اثر تلخی لذا گوشه‌هایی از آثار تلخ گناه در این دعای کمیل هست «اغْفِرْ لِی الذُّنُوبَ الَّتی‏ تَهْتِکُ الْعِصَمَ اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِی‏ الذُّنُوبَ الَّتی‏ تُنْزِلُ النِّقَمَ اَللّهُمَّ اغْفِرْلِی الذُّنُوبَ الَّتی‏ تُغَیِّرُ النِّعَمَ»

بنابراین گناهان آثار خاصّ خودشان را دارند و در قبال این گناهان، اطاعت‌ها نیز آثار مخصوص خودشان را دارند. بعضی از اطاعت‌ها و کارهای خیر است که در معرفت‌افزایی اثر دارد، بعضی در محبت اثر دارد و بعضی هم در شوق و اشک‌ریزی اثر دارد.

حال اگر کسی بخواهد در جهاد اکبر پیروز شود، هیچ چاره ندارد مگر اینکه مسلّح باشد. پیروزی در جهاد اصغر سلاحش آهن است و پیروزی در جهاد اوسط سلاحش اشک است که «سِلَاحُهُ الْبُکَاءُ» و پیروزی انسان در جهاد اکبر که بالاتر از اوسط است محبّت است؛ اگر کسی به سلاح محبّت متّصف بود، محبوب خدا خواهد شد و یک سرپلی است که انسان مُحب را محبوب می‌کند. فرمود: ﴿إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونی‏ یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ﴾ انسان محبوب خدا می‌شود و اگر محبوب او شد، آن آثار قُرب نوافل و امثال ذلک به دنبالش هست.
برگرفته از جلسۀ درس اخلاق حضرت استاد جوادی آملی، مورخ 01/12/92